De hypotheekrenteaftrek staat opnieuw ter discussie. Veel politieke partijen zien het afbouwen of zelfs volledig afschaffen ervan als een logische stap om de woningmarkt eerlijker te maken en om te besparen. Op papier klinkt dat aantrekkelijk. Maar wie wat dieper kijkt, ziet al snel dat dit plan averechts kan uitpakken. Sterker nog: het kan de woningmarkt verder vastzetten en de belastingbetaler uiteindelijk nóg meer geld kosten.
De vergeten groep na 2031
Wat veel politici over het hoofd zien, is dat de hypotheekrenteaftrek de afgelopen jaren al fors is ingeperkt. Vanaf 2031 is er zelfs een grote groep Nederlanders die helemaal géén recht meer heeft op deze regeling.
Daarnaast geldt voor nieuwe kopers al jaren de regel dat zij hun hypotheek in maximaal 30 jaar volledig moeten aflossen. Dat betekent dat de aftrek vanzelf steeds kleiner wordt. De jongere generatie profiteert dus al veel minder van dit fiscale voordeel dan de generaties vóór hen. Met andere woorden: de hypotheekrenteaftrek is grotendeels een uitdovend systeem. Waarom dan nu nog extra hard ingrijpen?
Gevolgen voor nieuwbouwprojecten
Een ander punt waar de politiek vaak aan voorbijgaat, is de cruciale rol die de hypotheekrenteaftrek speelt bij nieuwbouwprojecten. Nederland kampt al jaren met een groot tekort aan woningen. Toch komen veel nieuwbouwplannen maar moeilijk van de grond. Ontwikkelaars moeten hun projecten financieel rondrekenen en daarbij zijn de koopwoningen essentieel.
De realiteit is dat huurwoningen vaak met verlies gebouwd worden. Dat verlies wordt gecompenseerd door de opbrengsten van de koopwoningen. En juist daar speelt de hypotheekrenteaftrek een belangrijke rol in: het geeft kopers nét dat extra duwtje waardoor ze kunnen instappen. Valt die steun weg, dan komt de rekensom van veel projecten niet meer uit. Gevolg: nog minder nieuwbouw. En minder nieuwbouw betekent niet alleen minder koopwoningen, maar óók minder huurwoningen.
Meer belastinggeld in plaats van minder
Politieke partijen zien in de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek vaak een manier om de belastingdruk eerlijker te verdelen of zelfs te verlagen. Maar hier wringt de schoen: als nieuwbouwprojecten stilvallen, lopen we juist tegen hogere kosten aan.
De overheid zal dan meer moeten investeren om nieuwbouw van de grond te krijgen, simpelweg omdat de markt het zelf niet meer kan dragen. Denk aan subsidies, belastingvoordelen of andere financiële regelingen. Met andere woorden: de rekening wordt uiteindelijk gewoon bij de belastingbetaler neergelegd. Precies datgene wat men zegt te willen voorkomen.
Een kwestie van balans
Niemand zegt dat de hypotheekrenteaftrek heilig is. Maar het volledig afschaffen zonder oog te hebben voor de huidige dynamiek van de woningmarkt is kortzichtig. We hebben te maken met een woningtekort, stijgende huurprijzen en een jongere generatie die toch al minder profiteert van fiscale voordelen.
De hypotheekrenteaftrek functioneert in dit geheel als een soort balansmechanisme. Haal je het weg, dan breng je die balans in gevaar en vergroot je juist de problemen die je dacht te verkleinen.
Tot slot
De vraag die blijft hangen is simpel: wat komt er in de plaats van de hypotheekrenteaftrek? Tot nu toe heeft de politiek daar geen duidelijk antwoord op. Zonder alternatief loopt Nederland het risico dat er nog minder huizen gebouwd worden, kopers minder kansen krijgen en de belastingbetaler uiteindelijk dieper in de buidel moet tasten.
Misschien is het daarom verstandiger om eerst te kijken naar maatregelen die écht bijdragen aan meer woningen en betaalbaarheid, in plaats van een regeling af te schaffen die – hoe beperkt ook – nog altijd olie in de motor van de woningmarkt giet.
Wat willen de partijen met de hypotheekrenteaftrek?
1. Partijen die alles willen laten zoals het is 🏠
Deze partijen zeggen: “Handen af van de hypotheekrenteaftrek.”
- VVD
- PVV
- BBB
- JA21
- FvD
Hun idee: zekerheid voor huiseigenaren, geen hogere lasten en rust op de woningmarkt.
2. Partijen die willen afbouwen 📉
Deze partijen vinden de regeling te duur of oneerlijk. Ze willen de hypotheekrenteaftrek langzaam of sneller afbouwen.
- CDA – wil de aftrek geleidelijk afbouwen en de opbrengst gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen.
- D66 – kiest voor een geleidelijke afschaffing en wil het geld inzetten voor woningbouw en lastenverlichting.
- GroenLinks-PvdA – voorstander van afbouw, en wil tegelijkertijd sleutelen aan bijvoorbeeld het eigenwoningforfait.
- ChristenUnie – geleidelijke afbouw, met oog voor compensatie.
- Volt – wil snel afbouwen en de eigen woning naar box 3 verplaatsen.
3. Partijen die willen beperken ✂️
Niet volledig schrappen, maar wél flink kleiner maken.
- SP – aftrek vooral beperken tot lagere hypotheekbedragen, bijvoorbeeld tot de NHG-grens.
- Partij voor de Dieren (PvdD) – aftrek beperken tot een bepaald maximum, meer gelijkheid tussen huurders en kopers.
- DENK – wil de aftrek afschaffen voor huizen boven de € 500.000.
